Qıcolmalar hər yaşda olan uşaqlarda baş verə bilən ümumi nevroloji xəstəlikdir. Qıcolmaların müxtəlif növləri var, hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri və əsas səbəbləri var. Bu yazıda uşaqlarda baş verə biləcək müxtəlif qıcolma növlərini, onların səbəblərini, simptomlarını və müalicə üsullarını müzakirə edəcəyik.
Uşaqlarda ən çox rast gəlinən qıcolma növlərindən biri qızdırma tutmalarıdır. Febril qıcolmalar adətən 6 aydan 5 yaşa qədər olan uşaqlarda baş verir və tez-tez yüksək hərarətlə baş verir. Onlar adətən qısadır və uzunmüddətli zərər vermir. Amerika Pediatriya Akademiyasının (AAP) məlumatına görə, uşaqların 5%ə qədərində qızdırmadan qıcolmalar ola bilər.
Uşaqlarda baş verə biləcək digər tutma növü absans tutmasıdır. Absanslar kiçik tutmalar kimi də tanınır və bir neçə saniyə ərzində qəfil huşun itirilməsi ilə xarakterizə olunur. Uşaqlar donmuş kimi görünə bilər və tutma zamanı stimullara reaksiya verə bilməzlər. Absanslar ən çox 4-14 yaş arası uşaqlarda olur və çox vaxt diqqətsizlik kimi qəbul olunur.
Generalizə olunmuş tonik-klonik qıcolmalar, digər adıyla grand mal tutmaları, uşaqlarda baş verə biləcək tutmaların başqa bir növüdür. Bu qıcolmalar şüurun itirilməsi, ardınca bədənin sərtləşməsi və şiddətli əzələ yığılmaları ilə xarakterizə olunur. Generalizəolunmuş tonik-klonik qıcolmalar bir neçə dəqiqəyə qədər davam edə bilər və tutma zamanı uşağın travma almasına səbəb ola bilər.
Fokal qıcolmalar beynin müəyyən nahiyəsində baş verən qıcolmalardır. Beyində tutmanın yerindən asılı olaraq geniş spektrli simptomlara səbəb ola bilərlər. Məsələn, gicgah payında baş verən fokal tutma uşaqda de-javu, fikirlərin dəyişməsi, qulağa səs gəlmə, qarın nahiyəsində qalxan istilik hiss etməsinə səbəb ola bilər.
Uşaqlarda qıcolmaların səbəbləri tutma növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Febril qıcolmalar tez-tez yüksək hərarətlə baş verir, absans və ümumiləşdirilmiş tonik-klonik tutmalar isə əsas genetik və ya digər nevroloji pozuntular nəticəsində yaran bilər. Fokal qıcolmalar beyin şişləri və ya beyindəki digər struktur anormallıqlar səbəbindən baş verə bilər.
Uşaqlarda qıcolmalar üçün müalicə tutmaları yaradan səbəblərdən asılıdır. Febril qıcolmalar adətən müalicə tələb etmir və öz-özünə keçir. Təkrarlanan tutmaları olan uşaqlar nevroloq tərəfindən müayinə olduqdan sonra tutma əleyhinə dərmanlar təyin oluna bilər. Bəzi hallarda beyin şişini və ya tutmalarasəbəb olan digər struktur anormallıqları aradan qaldırmaq üçün cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Yekun olaraq qeyd edək ki, qıcolmalar hər yaşda olan uşaqlarda baş verə bilən ümumi nevroloji xəstəlikdir. Tutmaların müxtəlif növləri var, hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri və səbəbləri var. Febril qıcolmalar, absans, generalizə olunmuş tonik-klonik və fokal qıcolmalar uşaqlarda ən çox rast gəlinən qıcolma növlərindəndir. Xəstəliyin səbəbini və müvafiq müalicə variantlarını müəyyən etmək üçün uşağınız qıcolma keçirərsə, həkimə müraciət etmək vacibdir.
Uşaqlarda ən çox rast gəlinən qıcolma növlərindən biri qızdırma tutmalarıdır. Febril qıcolmalar adətən 6 aydan 5 yaşa qədər olan uşaqlarda baş verir və tez-tez yüksək hərarətlə baş verir. Onlar adətən qısadır və uzunmüddətli zərər vermir. Amerika Pediatriya Akademiyasının (AAP) məlumatına görə, uşaqların 5%ə qədərində qızdırmadan qıcolmalar ola bilər.
Uşaqlarda baş verə biləcək digər tutma növü absans tutmasıdır. Absanslar kiçik tutmalar kimi də tanınır və bir neçə saniyə ərzində qəfil huşun itirilməsi ilə xarakterizə olunur. Uşaqlar donmuş kimi görünə bilər və tutma zamanı stimullara reaksiya verə bilməzlər. Absanslar ən çox 4-14 yaş arası uşaqlarda olur və çox vaxt diqqətsizlik kimi qəbul olunur.
Generalizə olunmuş tonik-klonik qıcolmalar, digər adıyla grand mal tutmaları, uşaqlarda baş verə biləcək tutmaların başqa bir növüdür. Bu qıcolmalar şüurun itirilməsi, ardınca bədənin sərtləşməsi və şiddətli əzələ yığılmaları ilə xarakterizə olunur. Generalizəolunmuş tonik-klonik qıcolmalar bir neçə dəqiqəyə qədər davam edə bilər və tutma zamanı uşağın travma almasına səbəb ola bilər.
Fokal qıcolmalar beynin müəyyən nahiyəsində baş verən qıcolmalardır. Beyində tutmanın yerindən asılı olaraq geniş spektrli simptomlara səbəb ola bilərlər. Məsələn, gicgah payında baş verən fokal tutma uşaqda de-javu, fikirlərin dəyişməsi, qulağa səs gəlmə, qarın nahiyəsində qalxan istilik hiss etməsinə səbəb ola bilər.
Uşaqlarda qıcolmaların səbəbləri tutma növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Febril qıcolmalar tez-tez yüksək hərarətlə baş verir, absans və ümumiləşdirilmiş tonik-klonik tutmalar isə əsas genetik və ya digər nevroloji pozuntular nəticəsində yaran bilər. Fokal qıcolmalar beyin şişləri və ya beyindəki digər struktur anormallıqlar səbəbindən baş verə bilər.
Uşaqlarda qıcolmalar üçün müalicə tutmaları yaradan səbəblərdən asılıdır. Febril qıcolmalar adətən müalicə tələb etmir və öz-özünə keçir. Təkrarlanan tutmaları olan uşaqlar nevroloq tərəfindən müayinə olduqdan sonra tutma əleyhinə dərmanlar təyin oluna bilər. Bəzi hallarda beyin şişini və ya tutmalarasəbəb olan digər struktur anormallıqları aradan qaldırmaq üçün cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Yekun olaraq qeyd edək ki, qıcolmalar hər yaşda olan uşaqlarda baş verə bilən ümumi nevroloji xəstəlikdir. Tutmaların müxtəlif növləri var, hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri və səbəbləri var. Febril qıcolmalar, absans, generalizə olunmuş tonik-klonik və fokal qıcolmalar uşaqlarda ən çox rast gəlinən qıcolma növlərindəndir. Xəstəliyin səbəbini və müvafiq müalicə variantlarını müəyyən etmək üçün uşağınız qıcolma keçirərsə, həkimə müraciət etmək vacibdir.