Uşaq Absans Epilepsiyası:
Simptomlar, Diaqnoz, Müalicə və İzləmə
Uşaq absans epilepsiyası (UAE) adətən erkən uşaqlıq dövründə, 1-6 yaş arasında başlayır. Bu epilepsiya forması tez-tez qısa müddətli şüur itkisi ilə müşayiət olunan absans tutmaları ilə xarakterizə olunur. UAE, uşağın gündəlik həyatına və inkişafına təsir edə bilər, buna görə də erkən diaqnoz və düzgün müalicə vacibdir.
Uşaq Absans Epilepsiyasının Simptomları
UAE əsasən qısa müddətli (5-10 saniyə) absans tutmaları ilə özünü göstərir. Tutma zamanı uşaq qəflətən hərəkətini dayandıra bilər, boş baxışlarla bir nöqtəyə zillənə bilər və şüuru müvəqqəti olaraq itə bilər. Bəzi hallarda, göz qırpma, dodaq yalama və ya yüngül əl hərəkətləri kimi kiçik hərəkətlər də müşahidə olunur. Konvulsiyalar və ya yıxılmalar olmur, bu səbəbdən tutmaları müşahidə etmək, sezmək çətin ola bilər⤵️
Simptomlar, Diaqnoz, Müalicə və İzləmə
Uşaq absans epilepsiyası (UAE) adətən erkən uşaqlıq dövründə, 1-6 yaş arasında başlayır. Bu epilepsiya forması tez-tez qısa müddətli şüur itkisi ilə müşayiət olunan absans tutmaları ilə xarakterizə olunur. UAE, uşağın gündəlik həyatına və inkişafına təsir edə bilər, buna görə də erkən diaqnoz və düzgün müalicə vacibdir.
Uşaq Absans Epilepsiyasının Simptomları
UAE əsasən qısa müddətli (5-10 saniyə) absans tutmaları ilə özünü göstərir. Tutma zamanı uşaq qəflətən hərəkətini dayandıra bilər, boş baxışlarla bir nöqtəyə zillənə bilər və şüuru müvəqqəti olaraq itə bilər. Bəzi hallarda, göz qırpma, dodaq yalama və ya yüngül əl hərəkətləri kimi kiçik hərəkətlər də müşahidə olunur. Konvulsiyalar və ya yıxılmalar olmur, bu səbəbdən tutmaları müşahidə etmək, sezmək çətin ola bilər⤵️
Diaqnoz və Müayinə
Diaqnoz əsasən xəstənin tibb tarixçəsi/anamnez və epizodların təsviri ilə başlayır. Bununla belə, elektroensefaloqrafiya (EEQ) UAE-nin təsdiqi üçün əsas rol oynayır. Standart olaraq 20–30 dəqiqəlik EEQ ilə başlanır, lakin bəzi hallarda uzunmüddətli yuxu da daxil EEQ tələb oluna bilər.
Beyinin struktural zədələnmələri və ya başqa xəstəlik şübhəsi olduqda onları istisna etmək üçün maqnit-rezonans tomoqrafiyasından (MRT) istifadə edilə bilər.
Müalicə və tutmanın idarə olunması
UAE-nin effektiv müalicəsi əsasən antiepileptik dərmanlarla (AED) həyata keçirilir. Dərman seçimi uşağın yaşına, tutmaların tezliyinə və müalicəyə reaksiyasına uyğun olaraq fərdi şəkildə təyin edilir. Müalicə adətən bir neçə il davam edir və nevroloqun nəzarəti altında tutmasız dövrdən sonra (adətən 2–3 il) dayandırıla bilər.
Bəzi dərmanlar, məsələn, karbamazepin, okskarbazepin və ya fenitoin absans tutmalarını ağırlaşdıra bilər, buna görə də bu dərmanlardan uzaq durmaq vacibdir.
Proqnoz
UAE-nin proqnozu ümumilikdə müsbətdir. Bir çox uşaq bu vəziyyəti yeniyetməlik dövründə tamamilə dəf edə bilir. Lakin nevroloqla mütəmadi görüşlər vacibdir. Əvvəlcə, hər 3–6 ayda bir müayinə təyin edilir ki, tutmaların idarə olunması və dərmanların effektivliyi izlənilsin. Vəziyyət sabitləşdikdən, stabilləşdikdən sonra müayinələr ildə bir dəfə keçirilə bilər.
Tutmalar olmadıqda belə, nevroloqun ziyarəti davam etdirilməlidir ki, dərmanların dozası və müalicə planı yenidən qiymətləndirilsin. Bu, tutmaların bir daha yaranmasının qarşısını almaq üçün vacibdir.
EEQ və Nevroloqun Rolu
EEQ UAE-nin diaqnostikası və müalicəsində əvəzolunmazdır. Nevroloqlar EEQ nəticələrini düzgün təhlil edir, müalicə planlarını tənzimləyir və müalicənin uzunmüddətli nəticələrini izləyir.
Əgər övladınızda absans tutmalarına bənzər əlamətlər müşahidə edirsinizsə, vaxt itirmədən nevroloqa müraciət edin. Erkən diaqnoz və düzgün müalicə uşağınızın təhlükəsizliyini və həyat keyfiyyətini artırır. Uşaq absans epilepsiyası ilə mübarizədə mütəmadi izləmə və düzgün qayğı uğurun açarıdır.
Diaqnoz əsasən xəstənin tibb tarixçəsi/anamnez və epizodların təsviri ilə başlayır. Bununla belə, elektroensefaloqrafiya (EEQ) UAE-nin təsdiqi üçün əsas rol oynayır. Standart olaraq 20–30 dəqiqəlik EEQ ilə başlanır, lakin bəzi hallarda uzunmüddətli yuxu da daxil EEQ tələb oluna bilər.
Beyinin struktural zədələnmələri və ya başqa xəstəlik şübhəsi olduqda onları istisna etmək üçün maqnit-rezonans tomoqrafiyasından (MRT) istifadə edilə bilər.
Müalicə və tutmanın idarə olunması
UAE-nin effektiv müalicəsi əsasən antiepileptik dərmanlarla (AED) həyata keçirilir. Dərman seçimi uşağın yaşına, tutmaların tezliyinə və müalicəyə reaksiyasına uyğun olaraq fərdi şəkildə təyin edilir. Müalicə adətən bir neçə il davam edir və nevroloqun nəzarəti altında tutmasız dövrdən sonra (adətən 2–3 il) dayandırıla bilər.
Bəzi dərmanlar, məsələn, karbamazepin, okskarbazepin və ya fenitoin absans tutmalarını ağırlaşdıra bilər, buna görə də bu dərmanlardan uzaq durmaq vacibdir.
Proqnoz
UAE-nin proqnozu ümumilikdə müsbətdir. Bir çox uşaq bu vəziyyəti yeniyetməlik dövründə tamamilə dəf edə bilir. Lakin nevroloqla mütəmadi görüşlər vacibdir. Əvvəlcə, hər 3–6 ayda bir müayinə təyin edilir ki, tutmaların idarə olunması və dərmanların effektivliyi izlənilsin. Vəziyyət sabitləşdikdən, stabilləşdikdən sonra müayinələr ildə bir dəfə keçirilə bilər.
Tutmalar olmadıqda belə, nevroloqun ziyarəti davam etdirilməlidir ki, dərmanların dozası və müalicə planı yenidən qiymətləndirilsin. Bu, tutmaların bir daha yaranmasının qarşısını almaq üçün vacibdir.
EEQ və Nevroloqun Rolu
EEQ UAE-nin diaqnostikası və müalicəsində əvəzolunmazdır. Nevroloqlar EEQ nəticələrini düzgün təhlil edir, müalicə planlarını tənzimləyir və müalicənin uzunmüddətli nəticələrini izləyir.
Əgər övladınızda absans tutmalarına bənzər əlamətlər müşahidə edirsinizsə, vaxt itirmədən nevroloqa müraciət edin. Erkən diaqnoz və düzgün müalicə uşağınızın təhlükəsizliyini və həyat keyfiyyətini artırır. Uşaq absans epilepsiyası ilə mübarizədə mütəmadi izləmə və düzgün qayğı uğurun açarıdır.
Dr. Nevroloq-epileptoloq Ülviyyə Quliyeva
Qeydiyyat üçün əlaqə nömrəsi:
+994 50 609 80 12